Geschiedenis van het Nederlands

Inhoudsopgave

1. THEMAOVERZICHT
   Een kort overzicht van de afzonderlijke onderwerpen. Vanuit dat overzicht kunt u ook verder naar de aparte hoofdstukken die hieronder genoemd zijn.


2. Inleiding
   • Benamingen voor de Nederlandse taal
   • Taalverandering
3. Voorgeschiedenis: van Indo-Europees naar Nederlands
   • Historische achtergrond: de Nederlanden tot het jaar 1000
   • De Germaanse taalfamilie
4. Het Gotisch
   • De Gotische bijbelvertaling
   • Belangrijkste kenmerken van het Gotisch met tekstvoorbeeld Atta unsar
5. Het Oudnederlands (vóór 1150)
   • De overgeleverde teksten
   • Belangrijkste kenmerken van het Oudnederlands
6. Het Middelnederlands (ca. 1150-1500)
   • Historische achtergrond: de Nederlanden in de middeleeuwen
   • Diversiteit van het Middelnederlands: Middelnederlandse dialecten
   • De overgeleverde teksten
   • Invloed van het Latijn en het Frans op het Middelnederlands
   • De woordenboeken van de middeleeuwen
   • Middelnederlands: spelling en uitspraak
   • Middelnederlands: het naamvalsysteem
   • Middelnederlands: het werkwoord
   • Middelnederlands: woordvolgorde
   • Middelnederlands: de negatie
7. De 16e en de 17e eeuw
   • Historische achtergrond: de Nederlanden in de 16e en 17e eeuw
   • Van Middelnederlands naar Nieuwnederlands
   • Diftongering en "Hollandse expansie"
   • Latinistische constructies (ACI, participiumconstructies)
   • De rederijkers en hun invloed op het Nederlands
   • Taalzuivering (purisme)
   • De woordenboeken van de 16e t/m de 18e eeuw
   • De Twe-Spraack - de eerste Nederlandse grammatica
   • Ontwikkeling van een standaardtaal
   • De "Statenbijbel" - de bijbelvertaling van 1637
8. Van de 18e tot de 20e eeuw
   • Historische achtergrond: de Nederlanden in de 19e eeuw
   • De geschreven standaardtaal in de 18e en 19e eeuw
   • De officiële spelling
   • De gesproken standaardtaal: het Algemeen Beschaafd Nederlands
   • De grammatica's van de 19e en 20e eeuw
   • Historische woordenboeken van de 19e eeuw
   • Lexicografie in de 20e eeuw
   • Taalverandering in de 19e en 20e eeuw
9. Nederlands in België
   • Historische achtergrond: het Nederlands in België
   • Standaardisering van het Nederlands in België
10. Nederlands in de 21e eeuw
    • De toekomst van het Nederlands
11. Verwante talen
    • Fries
    • Afrikaans
12. Bibliografie

Deze Taalgeschiedenis heeft zelf inmiddels al een lange geschiedenis. Ze is begonnen als een apart projectje in de tijd dat Matthias Hüning assistent was aan de vakgroep Nederlands in Wenen. De eerste versie dateert uit 1997 en is ontstaan in het kader van een college. Sinds 2009 is de Taalgeschiedenis geïntegreerd in NEON.