Historische achtergrond: de 19e eeuw

In 1789 vond de Franse revolutie plaats. In 1795 werd Nederland veroverd door Franse revolutionaire legers. Binnen de Franse invloedssfeer heette het voortaan officieel de Bataafse Republiek. Het Franse bestuur vormde geen belemmering voor het Nederlands, dat zich er gewoon verder kon ontwikkelen. In 1806 werd er opnieuw oorlog gevoerd in Europa en in datzelfde jaar werd het koninkrijk Nederland opgericht. (Voor meer informatie over de Franse tijd kijk o.a. op entoen.nu)
In 1815 leed Napoleon een nederlaag in Waterloo. Daarna werden noord en zuid herenigd.

Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

De hereniging van noord en zuid in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830) was een uitvloeisel van het congres van Wenen en leidde niet tot een hechte verbinding van de beide delen. Merk op dat ze plaatsvond na 200 jaar scheiding. Aan het hoofd van het Verenigd Koninkrijk stond koning Willem I.

Koning Willem I voerde een taalpolitiek waarbij het Nederlands tot nationale taal van het rijk wordt gemaakt, onder het motto ‘één natie, één taal’. Het Nederlands wordt de taal van het openbare leven. Dit punt is van grote invloed geweest op de positie van het Nederlands in het tot dan toe verfranste zuiden.

De hereniging van Noord en Zuid kon echter niet lang standhouden. Een belangrijke reden daarvoor is natuurlijk het feit dat het noorden en het zuiden door 200 jaar scheiding uit elkaar waren gegroeid. Het katholieke zuiden had daarbij onafgebroken onder vreemd bestuur gestaan. Het calvinistische noorden daarentegen had zelfstandigheid gekend en voelde zich superieur. Wat de taal betreft, had zich in het noorden een Nederlandse standaardtaal ontwikkeld, terwijl het zuiden verfranst was.

De taalpolitiek van Willem I stuitte in het zuiden op verzet bij verschillende groepen in de samenleving.

Het koninkrijk België

Door het verzet tegen de taalpolitiek van Willem I waren er al spanningen in het zuiden. Veel katholieken hadden bovendien sterke anti-Hollandse gevoelens. Intussen kwam ook het gewone volk in opstand omdat ze in ellende en honger leefden. In de sfeer van de Romantiek groeide er een soort nationaal besef. Dat alles mondde uit in de Belgische revolutie. In 1830 werd de Belgische onafhankelijkheid uitgeroepen. Leopold van Saksen Coburg werd de eerste koning en Brussel werd de hoofdstad van het nieuwe koninkrijk. (Zie verder: Het Nederlands in België.)

Verwijzingen